Επίσκεψη στο Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας - οι απαρχές των τεχνολογιών
Υπάρχουν μουσεία διάφορων ειδών, από τα κλασικά μουσεία που όλοι μας έχουμε συνηθίσει μέχρι τα τελείως διαφορετικά και εναλλακτικά μουσεία. Και όλα -μα όλα- τους έχουν τη δική τους ξεχωριστή γοητεία και από όλα έχουμε να μάθουμε καινούρια και ενδιαφέροντα πράγματα. Ένα τέτοιο μουσείο επισκεφτήκαμε πρόσφατα και μας άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις! Πρόκειται για το Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας στο Κολωνάκι (Ακαδημίας & Πινδάρου 6) που στεγάζεται στο άλλοτε σπίτι της Ασπασίας Μάνου της γυναίκας του βασιλιά Αλεξάνδρου Α'.
Μόλις είδα φευγαλέα στο διαδίκτυο την ύπαρξη ενός μουσείου Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας άρχισα να ψάχνω σχετικές λεπτομέρειες και πληροφορίες και να οργανώνω στο μυαλό μου μια επίσκεψη. Δεν υπήρχε ούτε μισή περίπτωση να μην το επισκεφτούμε και να μην το ξεψαχνίσουμε. Ξέρετε αγαπώ αυτό τον τόπο και την ιστορία του και με κάθε ευκαιρία τρέχω να μάθω και κάτι καινούριο. Μάλιστα προσπαθώ όλη αυτή τη δίψα μου για τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό να την περάσω και στα παιδιά μου. Το κακό είναι πως ξέρω λίγα πράγματα από ιστορία, ξέρω μόνο όσα μας έμαθαν στο σχολείο που νομίζω πως πάντα είναι λειψά και φτωχά σε σχέση με τη μεγάλη ιστορία αυτού του τόπου. Από την άλλη έχω όρεξη κι αυτό νομίζω είναι ένα θετικό.
Στο θέμα μας λοιπόν! Με την πρώτη ευκαιρία που δόθηκε πήρα όλη την οικογένεια και πήγαμε να επισκεφτούμε αυτό το διαφορετικό μουσείο. Ήξερα πως δεν θα ήταν αδιάφορο όπως επίσης ήξερα πως ότι θα μαθαίναμε θα ήταν μόνο για καλό μας... αλλά αυτό που ανακαλύψαμε στον χώρο της Ακαδημίας και Πινδάρου 6 στο Κολωνάκι ήταν πέρα από κάθε προσδοκία.
Το Μουσείο της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας είναι στην ουσία μια συλλογή εκθεμάτων βασισμένα στην Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία που δημιουργήθηκε από τον Κώστα Κοτσανά μετά από δική του προσωπική έρευνα, μελέτη και δουλειά. Θεωρείται η εγκυρότερη και πληρέστερη έκθεση του είδους παγκοσμίως και πολλοί οργανισμοί και σχολεία έχουν δείξει τεράστιο ενδιαφέρον για τα εκθέματα. Επίσης η έκθεση του Μουσείου έχει περιοδεύσει στο παρελθόν όχι μόνο εντός ελληνικού εδάφους αλλά και σε διάφορα μέρη του εξωτερικού.
Σκοπός του Μουσείου είναι να αναδείξει αυτό το κομμάτι του πολιτισμού των Αρχαίων Ελλήνων που μας είναι λίγο έως πολύ άγνωστο και να αποδείξει ότι στις βάσεις αυτής της τεχνολογίας στήθηκε η σύγχρονη τεχνολογία και ότι μερικά από τα πράγματα που κατασκεύαζαν και χρησιμοποιούσαν στην Αρχαιότητα είναι απελπιστικά όμοια μέχρι και σήμερα. Το μουσείο αυτό θέλει να μας θυμίσει ή να μας μάθει πως οι απαρχές των τεχνολογιών βρίσκονται κάπου εκεί, στην αγαπημένη Αρχαία Ελλάδα.
Το ξέρατε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες αν είχαν συνδυάσει λίγο πιο πέρα τις εφευρέσεις τους θα είχαν φτιάξει ένα αυτοκίνητο; Τώρα γιατί δεν το έκαναν δεν θα το μάθουμε μάλλον ποτέ. Ίσως επειδή δεν τους ενδιέφερε ή δεν το χρειάζονταν ή μπορεί και να μην πρόλαβαν. Αυτό πάντως που είναι βέβαιο είναι πως πολλές φορές έφτιαχναν πράγματα για να εντυπωσιάσουν τους άλλους και μάλιστα γίνονταν και τέτοιοι διαγωνισμοί.
Καταρχήν να σας πω πως στη επίσκεψή μας υπήρχε ξεναγός μαζί μας που μας εξηγούσε σε κάθε γωνιά τι ακριβώς βλέπουμε. Κι αυτό νομίζω κάνει τη διαφορά. Ένας άνθρωπος όπως εγώ που δεν έχει γνώσεις πάνω στο αντικείμενο δεν μπορεί να μάθει και τίποτα στα παιδιά του. Όταν όμως έχουμε παρέα μας έναν άνθρωπο που ξέρει να μας εξηγήσει τι βλέπουμε και σε τι χρησίμευε αυτό που βλέπουμε καθώς επίσης και τον τρόπο που λειτουργούσε στην αρχαιότητα αυτή η εφεύρεση τότε τα πράγματα αλλάζουν και η επίσκεψη αποκτά άλλο νόημα!
Μάλιστα σε μερικές περιπτώσεις δοκιμάσαμε μόνοι μας να θέσουμε σε λειτουργία κάποια πράγματα. Ρίξαμε και μόνοι μας νερό στην υποτιθέμενη φωτιά στην αντλία πυρόσβεσης, ακούσαμε το ξυπνητήρι του Πλάτωνος να χτυπάει, δοκιμάσαμε την κούπα του Πυθαγόρα που όταν παραγέμιζε με κρασί αυτόματα άδειαζε διδάσκοντας μας το μέτρο στη ζωή μας, μετακινήσαμε τον μουσικό καθρέφτη του Κτησίβιου και τον ακούσαμε να παίζει μουσική, σηκώσαμε μεγάλες πέτρες με τον γερανό (που παρόμοιος του χρησιμοποιήθηκε για το χτίσιμο του Παρθενώνα), στείλαμε κρυφά μηνύματα και αποκρυπτογραφήσαμε κι εμείς τα δικά μας μηνύματα. Θέσαμε ακόμη σε λειτουργία τον συναγερμό της πόρτας, δοκιμάσαμε τον πρώτο αυτόματο πωλητή της αρχαιότητας, είδαμε την υπηρέτρια του Φίλωνος, είδαμε λίγο θέατρο και παίξαμε παιχνίδια. Ξέρατε εσείς ότι το τάβλι και η τρίλιζα είναι παιχνίδια που μας έρχονται στο σήμερα από την Αρχαιότητα; κι όμως! αυτά τα δυο παιχνίδια έπαιζαν και οι πρόγονοι μας αιώνες πίσω!
Στο μουσείο γνωρίσαμε την πυροσβεστική αντλία του Ήρωνος. Πρόκειται για την πρώτη εμβολοφόρα καταθλιπτική αντλία της ανθρωπότητας που μάλιστα η χρήση της ήταν γνωστή μέχρι πρόσφατα. Μία τέτοια λοιπόν πυροσβεστική (αληθινή όμως!) που κατασκευάστηκε και χρησιμοποιήθηκε στην Ουγγαρία τον 19ο αιώνα βρίσκεται στο Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου (3ης Σεπτεμβρίου 74 -78). Το έτος κατασκευής της ουγγρικής αντλίας τοποθετείτε στο 1895.
Από ρολόγια επίσης μας εξέπληξε το ξυπνητήρι του Πλάτωνος που είναι και το πρώτο ξυπνητήρι παγκοσμίως. Πρόκειται για μια κομψή συσκευή από στάμνες που λειτουργεί με νερό. Όταν λοιπόν η δεύτερη στάμνα γεμίσει από την υπολογισμένη πάντα ποσότητα νερού τότε αυτό αδειάζει γρήγορα στην επόμενη στάμνα αναγκάζοντας τον αέρα να φύγει με πίεση σφυρίζοντας και κάνοντας πραγματικά μεγάλη φασαρία, αλλά όχι κακή φασαρία. Σίγουρα όμως με ένα τέτοιο ξυπνητήρι ο ύπνος κόβεται μαχαίρι!
Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ο πρώτος υπολογιστής της ανθρωπότητας που κατασκευάστηκε περίπου το 120 π.Χ. και η χρήση του αφορούσε την πρόβλεψη αστρονομικών και ημερολογιακών γεγονότων. Βρέθηκε ανοιχτά των Αντικυθήρων το 1900 όταν σφουγγαράδες ανακάλυψαν τυχαία ένα ναυάγιο. Η κατασκευή του μηχανισμού ήταν τέτοια που στο ημερολόγιο των 365 ημερών μπορούσε να προστεθεί άλλη μια μέρα κάθε τέσσερα χρόνια. Επίσης ο χειριστής μπορούσε να βρει πληροφορίες (π.χ. έκλειψη της σελήνης) για ένα συγκεκριμένο γεγονός όπως ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες αυτές οι πληροφορίες όμως δε αφορούσαν μόνο το μέλλον αλλά και το παρελθόν.
Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο αλλά πολλές φορές περιοδεύει σε άλλες χώρες.
Ο αστρολάβος του Πτολεμαίου ήταν το G.P.S. των Αρχαίων Ελλήνων και αποτελούνταν από εφτά ομόκεντρους κύκλους "πλεγμένους" μεταξύ τους όπου ο εξωτερικός ήταν σταθερός στο σημείο του μεσημβρινού με τέσσερα σημάδια πάνω του που όριζαν την οριζόντιο και την κατακόρυφο. Οι υπόλοιποι κύκλοι ήταν ελεύθεροι για να προσδιορίσουν τον ισημερινό και τους πόλους, την κατεύθυνση του ήλιου, την ημερήσια περιστροφή της αστρικής σφαίρας και τα γεωγραφική μήκη και πλάτη των αστέρων. Μάλιστα ο κύκλος που χρησιμοποιούνταν για την ανάγνωση των μηκών των αστέρων έφερε και τα ονόματα των σημερινών ζωδίων. Ο χειριστής του αστρολάβου του Πτολεμαίου μπορούσε να βρει ακριβώς τη θέση κάποιου αστεριού ή ακόμη και να βρει ακριβώς τη δική του θέση στο ηλιακό σύστημα με μια ανάποδη διαδικασία.
Κάτι που μας έκανε μεγάλη εντύπωση είναι το υδραυλικό ρολόι του Κτησίβιου το οποίο θεωρείται ένα θαύμα του αυτοματισμού κι αυτό γιατί μπορούσε να λειτουργεί για πολύ καιρό χωρίς να χρειάζεται η παρέμβαση του ανθρώπου. Το ρολόι ήταν ακριβές και συγχρονισμένο ακόμη και για τη διαφορά μέρας και νύχτας που συμβαίνει το καλοκαίρι (μεγάλη μέρα) και το χειμώνα (μεγάλη νύχτα).
Στο μουσείο υπάρχει χώρος αναμονής που μπορείς να παίξεις κι εσύ τα παιχνίδια της Αρχαιότητας που εντάξει.... δεν μας είναι και εντελώς άγνωστα! Μπορείς αν θες να αγοράσεις κι εσύ τις δικές σου "εφευρέσεις".
Το Μουσείο της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας βρίσκεται Ακαδημίας και Πινδάρου 6 - μια ανάσα μακριά από τη Βουλή. Μη διστάσετε να το επισκεφτείτε! Πραγματικά έχετε να μάθετε πολλά, έχετε να εκτιμήσετε λίγο πιο πολύ τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό και δεν θα είναι καθόλου υπερβολή όταν θα μείνετε με ανοιχτό το στόμα με όσα θα σας δείξουν τα εξαιρετικά κορίτσια της υποδοχής και της ξενάγησης!
Ο Κώστας Κοτσανάς και η ομάδα του μας παρουσιάζουν κάτι εξαιρετικά αξιόλογο που είχαν την ιδέα να το μεταφέρουν από το Κατάκολο της Ηλείας και στο κέντρο της Αθήνας για να είναι πιο προσβάσιμο σε όλους μας. Προσωπικά τους ευχαριστώ για το όμορφο μεσημέρι που περάσαμε μαζί τους και σίγουρα θα τα ξανά πούμε!
Πριν πάτε στο Μουσείο καλό είναι να ενημερωθείτε για τις ώρες που δεν θα υπάρχουν μεγάλα γκρουπ στον χώρο ή σχολεία ώστε η επίσκεψή σας να είναι πιο άνετη και ρωτήστε για τυχόν δράσεις και προγράμματα που τρέχουν.
Και να θυμάστε: άνθρωποι έρχονται από όλες τις γωνιές του πλανήτη (κυριολεκτικά) για να θαυμάσουν τον πολιτισμό των προγόνων μας. Εμείς το κάνουμε; Καιρός λοιπόν να πάρουμε το θέμα λίγο πιο ζεστά!
Μέχρι την επόμενη εξόρμηση
να περνάτε τέλεια!
να περνάτε τέλεια!
4 Comments
Εχουμε επισκεφθεί με τα παιδιά το αντιστοιχο μουσείο στο Κατακολο και μπορώ να καταλάβω τον ενθουσιασμό σας!
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι απίστευτη εμπειρία, δίνει γνώσεις, εντυπωσιάζει και δεν είναι απο τα στατικα μουσεία που μόνο βλέπουμε και δεν ακουμπάμε. Πανηγύρι τα πιτσιρίκια!
Αυτό ακριβώς! απίστευτη εμπειρία, γνώσεις και ενθουσιασμός!!
ΔιαγραφήΕλένη τέλειο ! Μάθαμε και είδαμε πράγματα πολύ όμορφα και σημαντικά ιστορικά. Σε ευχαριστούμε πολύ. Μπράβο για την εμπειρία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΆλλο ένα με΄ρος Γιάννη που πρέπει όλοι μας να περάσουμε και να ρίξουμε έστω μια ματιά!!
ΔιαγραφήΟ λόγος δικός σας: